Najbardziej znanym zastosowaniem kurkumy jest gastronomia, gdzie na ogół używa się jej jako aromatycznej przyprawy (którą uzyskuje się poprzez zmiażdżenie kłącza rośliny) i stosuje jako przyprawę w różnych przetworach, w tym w słynnym i wspomnianym już curry. Bywa też wykorzystywany w herbatkach ziołowych. Chociaż jest to tradycyjna potrawa w krajach azjatyckich, zwłaszcza w Indiach, użycie tej przyprawy stopniowo się rozszerzyło.
Bywa też stosowany jako pokarm wspomagający leczenie różnych drobnych schorzeń i dolegliwości, a wiele jego właściwości znanych jest od czasów starożytnych, a niektóre z nich zostały potwierdzone przez naukę. Ma również inne zastosowania, na przykład jako barwnik.
Kurkumie przypisano wiele właściwości i korzyści, z których część została zweryfikowana naukowo. Ogólnie rzecz biorąc, jednym z elementów, który został najbardziej przebadany na tym poziomie, jest kurkumina. Oto niektóre z najbardziej znanych korzyści i właściwości zdrowotnych.
Właściwości przeciwzapalne.
Badania na modelach zwierzęcych sugerują, że podawanie kurkumy i/lub kurkuminy działa przeciwzapalnie, zmniejszając uwalnianie cytokin (które są prozapalne) i hamując uwalnianie zapalnych prostaglandyn.
Pod tym względem może być przydatny w takich schorzeniach jak zapalenie stawów i łuszczyca, wykazano jego skuteczność w zmniejszaniu obrzęków i ziarniniaków, a także w leczeniu astmy. Efekty te obserwowane są w różnych narządach, zarówno na poziomie ektopowym, jak i oddechowym, m.in.
Działanie przeciwnowotworowe.
Chociaż daleko jej do bycia cudownym produktem w tym sensie, zaobserwowano, że podawanie kurkumy ma pewne działanie antyrakotwórcze, pomagając zmniejszyć wzrost nowotworów poprzez hamowanie ekspresji czynników martwicy nowotworów i różnych interleukin (które promują rozwój i wzrost guzów). Przyczyniają się do tego również jego właściwości przeciwzapalne.
Antyoksydant.
Kolejną z udowodnionych właściwości kurkumy jest jej działanie jako antyoksydantu, dzięki któremu spowalnia ona wytwarzanie i działanie wolnych rodników powodujących starzenie się komórek. Efekty te zaobserwowano na poziomie krwi, chroniąc przed utlenianiem hemoglobiny i lipidów. To także działanie ochronne przed chorobą Alzheimera, poprzez zmniejszenie pojawiania się blaszek beta-amyloidowych.
Pomoc hipoglikemiczna i diabetologiczna.
Niektóre badania wskazują, że kurkumina ma właściwości hipoglikemiczne, czyli pomaga obniżyć poziom cukru we krwi. Stwierdzono również, że sprzyja wzrostowi insuliny i obniżeniu cholesterolu.
Chroni jelita i wątrobę.
Po części dzięki swojemu działaniu przeciwzapalnemu, przeciwutleniającemu i hipoglikemicznemu, kurkuma okazała się pomocna w utrzymaniu zdrowego przewodu pokarmowego, a także ma właściwości hepatoprotekcyjne. Ułatwia również przepływ żółci, która również ułatwia trawienie tłuszczów.
Pomocna przy gojeniu się ran.
Poza tym, że kurkuma jest stosowana jako środek przeciwzapalny na skórze, była również stosowana miejscowo, ponieważ ma również działanie przeciwutleniające i ściągające, co pomaga w zamykaniu się ran. Stosuje się go np. na oparzeniach. Chroni serce, obniża cholesterol i zapobiega chorobom serca.
Zaobserwowano, że kurkuma jest przydatna w zapobieganiu chorobom serca, ponieważ zmniejsza stan zapalny i utlenianie, które mogą im sprzyjać, a także ma zdolności przeciwpłytkowe. W tym sensie jest bardzo przydatny, ponieważ utrudnia tworzenie się zakrzepów, a także pomaga obniżyć cholesterol.
Właściwości antybiotyczne.
Oprócz wszystkich powyższych, stwierdzono, że kurkuma ma działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwpierwotniakowe, co pomaga w walce z niektórymi infekcjami i pasożytami.
Pomocna w walce z HIV.
Niektóre badania sugerują, że kurkuma i produkty uzyskane z jej aktywnych składników mogą być przydatne dla osób z wirusem HIV, ponieważ wydają się pomagać w spowolnieniu rozprzestrzeniania się retrowirusa poprzez wpływ na intertransferazę HIV-1.
Poprawia nastrój.
Wreszcie, inną ciekawą właściwością kurkumy jest to, że pomaga ona zmniejszyć stres i depresję poprzez modulację neuroprzekaźnictwa niektórych hormonów.
Sprawdź również właściwości zdrowotne pieprzu cayenne.